Dag 8 – De geboorteplaats van Boeddha

543 VC…  op een rustig plekje aan de kant van een vijver in een tuin wordt een prins geboren uit de oksel van zijn moeder terwijl die laatste een tak van een boom vasthoudt in wat nu Lumbini is, een dorpje op de grens van Nepal met India.  Zijn vader is koning Suddhodana, de heerser van Kapilavastu, zijn moeder prinses Maya Devi. Zijn moeder overlijdt enkele dagen later na de lange zwangerschap en de moeilijke geboorte en daardoor wordt de prins verder door haar zuster opgevoed. Zoals het een prins betaamt, groeit Siddhartha Gautama op in alle weelde en met alle privileges verbonden aan zijn status maar steeds binnen de muren van het paleis. Voor zijn geboorte hadden zijn ouders immers te horen gekregen dat hun toekomstige zoon ofwel een groot leider, ofwel alle aardse goederen zou verwerpen en de verlichting zou bereiken. Aangezien zij het eerste prefereerden, besloten ze hem te omringen met het beste en hem binnen te houden zodat hij nooit in aanraking zou komen met de mindere kanten van het leven. Siddhartha huwt zelf ook een prinses en ze krijgen een zoon. Pas op zijn 29^ste, na jaren van diep nadenken over het leven, sluipt hij ’s nachts naar buiten samen met zijn bediende. Hij zet zo voor de eerste keer een stapje in de echte wereld, een wereld die niet verder van zijn bed kon zijn …

Hij is geschokt bij wat hij te zien krijgt : een hongerige man die geen eten heeft, een zieke man zonder toegang tot medicijnen, een oude man en hij krijgt het psychologisch helemaal moeilijk als hij een dode man ziet. Dit is de echte wereld, het echte leven, alles waar hij zelf altijd al tegen beschermd is geweest. Hij vraagt zijn bediende om uitleg; die vertelt hem dat alle mensen wel eens ziek worden, dat oud worden onvermijdelijk is en dat uiteindelijk iedereen sterft. De prins ziet ook een monnik lopen, waarbij de bediende uitlegt dat het iemand is die vrijwillig al zijn hebben en houden heeft opgegeven om een eenvoudig leven te leiden zodat hij zich kan richten op zijn spirituele ontwikkeling. Kort daarop verlaat Siddhartha het paleis, vrouw en kind om een ascetisch leven te leiden in de bossen. Hij overleeft alleen en eet zeer weinig wat hem enorm doet afslanken, wat bijna zijn dood betekent. Na zes jaar dringt het tot hem door dat de zelfpijniging die hij nu doorstaat, niet direct leidt tot de verlichting en het einde van het lijden. Hij besluit het roer om te gooien en te gaan mediteren onder een bodhiboom tot hij de verlichting zou bereiken of zou sterven. Ook al probeert men meerdere malen zijn meditatie te verstoren, hij bereikt na negenenveertig dagen de verlichting en wordt hij Boeddha en dat op vijfendertig jarige leeftijd.

Na zijn verlichting begint Boeddha zijn leer te delen met anderen. Die bestaat uit de zogenaamde ‘Vier Edele Waarheden’.

1.   De waarheid van het lijden : het leven bestaat uit lijden en ontevredenheid (ouderdom, ziekte, dood, scheiding en onbereikbare verlangens)
2.   De waarheid van de oorzaak van het lijden : het lijden heeft een oorzaak, namelijk verlangen en gehechtheid. Deze verlangens zijn geworteld in onwetendheid en leiden tot een cyclus van wedergeboorte en lijden.
3.   De waarheid van het beëindigen van het lijden : er is een einde mogelijk door het loslaten van verlangens en gehechtheden. Zo kan men de bevrijding of het zogenaamde Nirvana bereiken, een staat van ultieme vrede en geluk.
4.   De waarheid van het pad naar de beëindiging van het lijden : dit pad bestaat uit acht componenten : juist begrip, juist spreken, juist handelen, juist levensonderhoud, juiste inspanning, juiste aandacht en juiste concentratie.

Dit Achtvoudig Pad is een praktische gids voor een ethisch en mentaal leven dat gericht is op het ontwikkelen van wijsheid, ethisch gedrag en mentale discipline.

Boeddhisme is geen godsdienst, maar eerder een filosofie, een levenshouding. Er komt geen godverering bij kijken.

De geboorteplaats van Boeddha ligt in Lumbini in het huidige Nepal. Veelal vind men India terug als geboorteland maar dat heeft ermee te maken dat Lumbini op het moment van zijn geboorte onderdeel van het Indische subcontinent was.

In Lumbini herinnert de Maya Devi Tempel ons aan de geboorteplaats van Boeddha en wordt die exacte plaats aangegeven door een voetafdruk. Aan die afdruk te zien, moet Boeddha al bijna de lichaamsbouw van een volwassene hebben gehad, maar ook dat maakt deel uit van het verhaal. Bovendien kwam hij ter wereld, met één hand die naar beneden wees en de andere hand naar boven gericht waarvan de wijsvinger in de lucht ging.

De tempel bevindt zich trouwens op één lijn met de Wereldvrede Pagode die we gisteren bezochten en die zich zo’n drie kilometer verderop bevindt. Bovendien bevindt zich naast de tempel ook een zogenaamde Ashoka pilaar, waarin zich een inscriptie bevindt die verwijst naar de geboorte van Boeddha.

Lumbini is één van de belangrijkste bedevaartplaatsen ter wereld voor boeddhisten en jaarlijks ontvangt deze plaats dan ook heel wat bezoekers. Landen waar (deels) het Boeddhisme wordt aangehangen, hebben ook een tempel gebouwd in Lumbini. Denk maar aan China, Cambodja, Thailand, maar ook Duitsland enzovoort zodat heel Lumbini wel één boeddhistisch tempelcomplex lijkt. Die tempels werden gebouwd met van elk land duidelijke historische, culturele en spirituele kenmerken.

Lumbini ligt ver buiten wat we de toeristische zone van Nepal zouden noemen en de weg ernaar toe is lang. Maar het is zo’n belangrijke plaats in de geschiedenis of je nu het Boeddhisme aanhangt of niet. Het is hier dat het allemaal begon voor Siddhartha Gautama. Hij stierf op tachtigjarige leeftijd en had geen opvolger benoemd maar ging ervan uit dat zijn volgelingen zijn toespraken en leer zouden onthouden en blijven reciteren en zo verder zouden uitdragen. Die leer was immers belangrijker dan de leraar zelf. En zo geschiedde ….