Dag 5 – Monaco – De droom van elke jetsetter

Wie had ooit gedacht dat een uitstekende rots liggend aan de Middellandse Zee ooit het stralende middelpunt zou worden van de internationale jetset als mondaine badstad en als belastingparadijs? Niet slecht voor het op één na kleinste land ter wereld : het prinsdom Monaco.

Zeker niet de familie Grimaldi die in de 13^de eeuw controle over deze rots verwierf nadat voorvader François Grimaldi, vermomd als monnik, het fort dat op de rots gevestigd was, kon innemen. De volgende generaties Grimaldi moeten uitstekende onderhandelaars zijn geweest zodat Monaco tot op de dag van vandaag nog steeds een onafhankelijke staat is met een onwaarschijnlijke oppervlakte van … twee km². Toch was het initiële rijk van de Grimaldi’s net iets groter. Veel groter zelfs met de steden Menton en Roquebrune. In de 19^de eeuw werd het Frans-Monegaskische verdrag gesloten tussen de toenmalige Franse keizer Napoleon III en de Monegaskische prins Karel III waarin de soevereiniteit van Monaco bevestigd werd, maar het in ruil daarvoor wel deze twee steden moest opgeven, twee steden die in totaal 95% van het Monegaskische grondgebied uitmaakten. Uiteraard een flinke domper voor de ministaat, maar hun onafhankelijkheid van grote broer Frankrijk bleef wel onbetwist.  Monaco is meteen ook een stadstaat, aangezien het ook maar één gemeente telt : Monaco-stad. Tot 1954 bestond het land uit maar liefst drie gemeenten : Monaco stad (de oude stad gelegen op ‘Le Rocher’), Monte Carlo (de nieuwe en vooral residentiële stad) en tenslotte La Condamine (het havengebied). In 1954 werden deze gemeenten gedegradeerd tot wijken van Monaco-Stad. Ondertussen werd dankzij landwinning extra grondgebied toegevoegd aan het prinsdom en zo ontstonden nog een aantal nieuwe wijken.

Tot 1956 was Monaco’s ‘claim to fame’ een ministaat die deel uitmaakte van de Azurenkust en bekend stond als mondaine badstad voor de gegoede Europeanen. In 1956 landde echter ook de elegantie van Hollywood in Monaco. Eén jaar na hun ontmoeting in het Carlton hotel in Cannes, trad de toenmalige prins Rainier met de muze van Alfred Hitchcock, de Amerikaanse actrice Grace Kelly, in het huwelijk. Vanaf dan stonden de schijnwerpers niet alleen op prinses Gracia (zoals ze na haar huwelijk werd genoemd) maar ook op het prinsdom. Het gaf de ministaat heel wat aanzien en werd het een magnetische schijf voor de rich and famous van over de hele wereld.

Rainier, Gracia en hun kinderen destijds en nu de huidige prins Albert II, zijn echtgenote en kinderen, resideren in het koninklijk paleis op de rots, ‘Le Rocher’, in de oude stad. Elke dag vindt hier om twaalf uur de wisseling van de wacht plaats. De soldaten, uitgerust  met een kraakwit hemd en bijpassende broek, afgezet met rode biezen en een witte pothelm, worden afgelost door nieuwe krachten. Op het ritme van de trommel, marcheren de nieuwe wachten op vanaf de overkant van het plein om iets later ceremonieel de wacht van het paleis over te nemen, waarna de oude wachten afmarcheren. Enkele minuten later is het alweer voorbij.

Niet ver van het prinselijk paleis bevindt zich het indrukwekkend Oceanografisch Museum dat destijds door prins Albert I werd opgericht. Het hoort bij het Oceanografisch Instituut dat dezelfde prins eerder had gesticht om de kennis van oceanen en zeeën in kaart te brengen en oceaanexpedities te stimuleren. Ooit was Jacques Cousteau trouwens voorzitter van het instituut. Het museum werd ondergebracht in een imposant barok gebouw dat uitzicht geeft over de Middellandse Zee. Niet alleen het gebouw is indrukwekkend, ook de tentoongestelde collectie is ontzagwekkend. Prins Albert I bevoer zelf de wereldzeeën en een hele verdieping is dan ook aan zijn expedities gewijd. Het pronkstuk van het museum is zonder twijfel het gigantische aquarium op de benedenverdieping dat meer dan 4.000 soorten herbergt waaronder uiteraard vissen,  maar ook zeesterren, kwallen, haaien, pijlstaartroggen, zeeschildpadden, enz.

Zelfs wie geen waterliefhebber of onderwaterliefhebber is, zal sowieso onder de indruk zijn van de interactieve zaal waarin via een videoprojectie verhaald wordt wat de aarde en vooral zijn dierlijke bewoners te wachten staat, als de klimaatverandering niet kan gestopt worden. Een schitterende maar ook wel indringende voorstelling waarbij zowel muren, plafond als vloer gebruikt worden en waarbij bijvoorbeeld het poolijs scheurt onder onze voeten.

De katholieke kathedraal bevindt zich ook op Le Rocher, niet ver van het koninklijk paleis. Die neemt in het leven van de prinselijke familie ook een belangrijke plaats in want hier wordt er gehuwd en gerouwd. De betreurde prinses Gracia ligt hier samen met prins Rainier begraven, in het gezelschap van de voorvaderen van de prins.

Toen via het Franse-Monegaskische verdrag Menton en Roquebrune aan Frankrijk werden overgedragen, had dit een grote impact op de staatskas. Immers met het afstaan van deze twee steden, verdwenen ook de belastinginkomsten die Monaco hief op de olijventeelt en fruitopbrengsten hier. Een nieuwe bron van inkomsten was dan ook broodnodig. Het idee van een casino waar veel geld te rapen valt voor het huis werd geopperd en bleek uiteindelijk een schot in de roos. De start ging echter niet zoals gepland. Door de moeilijke toegang tot Monaco door zijn ligging en de intense zoektocht naar een ideale locatie in Monaco, gingen er heel wat jaren voorbij tot het casino uiteindelijk zijn faam bereikte. Dankzij zijn definitieve locatie in Monte Carlo en de ontsluiting van Monaco via de aansluiting op de spoorweg naar Nice, vonden toeristen, gokkers en jetsetters hun weg naar het nu wereldberoemde casino van Monte Carlo. Het casino straalt uit waar Monaco voor staat : geld, prestige en luxe. Het casino werd nog een laatste keer verbouwd in de tweede helft van de 19^de eeuw. Het werd toen onder handen genomen door onder andere Charles Garnier, die de opera van Parijs ontwierp. Hij voegde een concertzaal toe, die later bekend zou staan als de Opera van Monte Carlo en de achterkant van het casino vormt. Ze vormen samen één geheel in prachtige Beaux Arts stijl.

Het Casino van Monte Carlo komt voor in de James Bond films ‘Never Say Never Again’ , ‘Golden Eye’ en 'Casino Royal' en bovendien wordt James Bond dikwijls met het casino geassocieerd. Het is dan ook niet verwonderlijk dat een Vesper cocktail op de kaart staat in de bar van het Casino. Nog een weetje : het is de Monegasken verboden te gokken in het casino. Die regel werd destijds uitgevaardigd om te vermijden dat Monegasken geld zouden verliezen in een casino dat net bedoeld was om inkomsten te generen voor de staat.

Op het Casino plein bevindt zich ook het Hotel de Paris, één van de meest exclusieve hotels ter wereld. Eén van de restaurants is het driesterrenrestaurant Louis XV van Alain Ducasse. Het hotel heeft één van de duurste wijnkelders ter wereld waarover het verhaal de ronde doet dat tijdens de tweede wereldoorlog de Duitse en Italiaanse soldaten probeerden die wijnkelder te plunderen maar het toch opgaven dankzij de directeur, die zijn beste flessen verborgen hield achter een massale hoeveelheid legen flessen.

Monaco is ook niet weg te denken van de F1-kalender. Het is één van de oudste en bekendste F1-races en ook al kan er op het stratencircuit niet voluit gereden en moeilijk ingehaald worden, zorgt de race altijd voor spektakel. De race wordt normaliter in mei gereden waardoor vandaag de sporen van de voorbije grand prix nog zichtbaar zijn in het straatbeeld. Tribunes staan nog opgesteld langs de jachthaven van Port Hercule in La Condamine. Ook de vele vangrails die aangebracht werden, zijn nog niet afgebroken. De veiligheid tijdens de race wordt al lang in vraag gesteld. Immers behalve  die vangrails zijn er weinig andere maatregelen die kunnen geïmplementeerd worden zoals dat gebeurt in andere races door middel van bijvoorbeeld grindbakken. Omdat er niet veel snelheid gemaakt kan worden door de kronkelende en de vele smalle straten en krappe bochten van Monte Carlo en La Condamine, is de totale lengte van de race korter dan wat er normaal vooropgesteld wordt in een F1- GP, simpelweg omdat die niet gehaald kan worden binnen de maximale racetijd van twee uur. Het spectaculairste stuk is de Louis II tunnel waar er snelheden tot 300 km/uur bereikt worden. Het gebrul van de motoren op dit stukje van het circuit moet spectaculair zijn. Kennis van het parcours is hier dan ook ontzettend belangrijk. Niet verwonderlijk dan ook dat thuisrijder Charles Leclerc afgelopen maand hier als eerste werd afgevlagd. 

Een GP die even legendarisch is als onze GP van Spa- Francorchamps, die extreme behendigheid vraagt van de piloot en het uiterste van zijn uithoudingsvermogen.  Een GP die even spectaculair is als de rest van Monaco.

De uitstraling die de stadstaat heeft is onovertroffen. Een magneet voor de rijken der aarde. Waar dames in hun Chanel-pakje en Kelly-bag van Hermès over het Casinoplein paraderen terwijl manlief de goktafels niet kan weerstaan. Een etentje in het Louis XV restaurant maakt uiteraard alles goed waarna ze weer vertrekken in hun rode Ferrari met brullende motor. Het is dé plaats om te zien en gezien te worden. En dat voor een ministaatje van twee km² gelegen op een rots. Wie had dat ooit gedacht?