Dag 6 - Montgomery - Sweet home Alabama

Toen op het einde van de burgeroorlog de slavernij definitief werd afgeschaft, werd de Ku Klux Klan opgericht als reactie op die afschaffing. Wij kennen hen vooral als de mannen verstopt onder een witte kap die rijdend te paard de zwarten terroriseren, maar de terreur van deze witte supremacisten gaat verder dan dat. Zij houden vast aan absolute traditionele waarden die gangbaar waren ten tijde van de burgeroorlog : blanke mannelijke suprematie met de man als baas in huis, vrouwen aan de haard en verder een absolute haat voor al wat niet blank is en niet gelooft in de Protestantse godsdienst.  De KKK heeft niet alleen iets tegen zwarten, maar ook tegen andere kleurlingen, immigranten in het algemeen, joden, katholieken, Islamieten, maar ook tegen homo’s en andere seksuele geaardheden. Kortom enkel een protestants gelovend, blank, traditioneel gezin kan hun goedkeuring wegdragen. Alle anderen worden met enorm veel geweld geconfronteerd, zelfs met de dood tot gevolg.
Ook al bestaat de ‘KKK’ officieel niet meer, er zijn nog steeds splintergroepen die dezelfde ideologie nastreven. Toch heeft de ‘Klan’ nog steeds een grote aanhang in Alabama en Mississippi, niet toevallig de staten die er economisch niet rooskleurig voor staan.
Zoals eerder gesteld, werden in het confederale Zuiden de zogenaamde Jim Crow wetten toegepast die erop gericht  de zwarte medemens gescheiden te houden van blanke burgers en vooral het hen de door de grondwet gegarandeerde stemrecht te onthouden. Op die manier werden de burgerrechten van de Afro-Amerikanen beperkt.
Eén van de meest opmerkelijke protesten tegen deze segregatiewetten vond plaats in de hoofdstad van Alabama, Montgomery.
Vandaag neemt Rosa Parks ons in het naar haar genoemde Rosa Parks Library and Museum virtueel mee naar die beruchte 1 december 1955. Sinds 1900 werden blanke en zwarte buspassagiers gescheiden volgens een stadsrichtlijn die inhield dat de eerste sectie stoelen voorbehouden was voor blanke passagiers, gevolgd door de ‘gekleurde’ sectie. De buschauffeur kon echter de Afro-Amerikanen gebieden hun plaats af te staan, als in  de eerste sectie de stoelen allemaal bezet waren.
Dit gebeurde dan ook op deze 1 december. Na een zware werkdag beslist Rosa toch de bus te nemen, al is het niet met overtuiging. Net door de segregatie nemen vele zwarten niet de bus omdat ze de buswet vernederend vinden. Nadat Rosa opstapt aan Court Square op één van de bussen van Montgomery Citylines, neemt ze plaats op de eerste rij van de zogenaamde ‘gekleurde’ sectie. Op deze tijd van de dag, een regenachtige donderdagavond, vult de bus zich snel. Het onvermijdelijke gebeurt dan ook slechts twee straten verder.  De sectie voorbehouden voor de blanken is snel vol en de chauffeur vraagt aan de vier passagiers van de eerste rij van de ‘gekleurde sectie’  hun plaats af te staan. Drie passagiers staan gedwee op, behalve Rosa die kordaat blijft zitten. Later zegt ze hierover :
’People always say that I didn't give up my seat because I was tired, but that isn't true. I was not tired physically, or no more tired than I usually was at the end of a working day. I was not old, although some people have an image of me as being old then. I was forty-two. No, the only tired I was, was tired of giving in’.
Na haar verschillende keren aan te spreken om op te staan, roept de chauffeur uiteindelijk de politie erbij. Rosa wordt gearresteerd en later die avond vrijgelaten op borgtocht. Haar advocaat en mensenrechtenactivist E.D. Nixon krijgt een idee : op de dag dat zij op de rechtbank wordt verwacht voor haar proces, zijnde 5 december, zou de zwarte gemeenschap de bussen van Montgomery boycotten. Rosa wordt schuldig bevonden aan het overtreden van de segregatiewetten en wordt veroordeeld tot een geldboete. De busboycot wordt echter een immens succes. Zo succesvol zelfs dat men beslist  het momentum te gebruiken en de Montgomery Improvement Association op te richten waarbij ene Martin Luther King, die de boycot mee organiseerde, verkozen wordt als voorzitter. Op 13 november 1956 oordeelt het Hooggerechtshof dat de bussegregatie onwettelijk is en eindigt de boycot een maand later.
Deze 382 dagen lange boycott is de eerste massale demonstratie tegen segregatie. Door haar geweldloze en onbaatzuchtige actie wordt Rosa Parks de moeder van de burgerrechtenbeweging van de VS genoemd.

Ook al stierf Rosa in 2005, vandaag staat haar standbeeld nog steeds in volle overtuiging op de bus te wachten op Court Square. Een verbeten blik, één die verraadt dat er iets staat te gebeuren. En gebeuren deed het. Waarschijnlijk vond ze de titel van ‘moeder van de burgerrechtenbeweging’ te veel eer, maar sowieso mag ze trots zijn op haar prestaties. Ook de Verenigde Staten eerde haar uiteindelijk met hoge onderscheidingen : The Presidential Medal of Freedom en Congressional Gold Medal, om er maar een paar te noemen.
Hoge onderscheidingen voor een naaister die met één actie op een regenachtige decemberdag, de segregatiewet op de knieën kreeg.


Reacties