Dag 6 - Montgomery - Sweet home Alabama
Toen op het einde van de burgeroorlog de
slavernij definitief werd afgeschaft, werd de Ku Klux Klan opgericht als
reactie op die afschaffing. Wij kennen hen vooral als de mannen verstopt onder
een witte kap die rijdend te paard de zwarten terroriseren, maar de terreur van
deze witte supremacisten gaat verder dan dat. Zij houden vast aan absolute
traditionele waarden die gangbaar waren ten tijde van de burgeroorlog : blanke
mannelijke suprematie met de man als baas in huis, vrouwen aan de haard en
verder een absolute haat voor al wat niet blank is en niet gelooft in de
Protestantse godsdienst. De KKK heeft
niet alleen iets tegen zwarten, maar ook tegen andere kleurlingen, immigranten
in het algemeen, joden, katholieken, Islamieten, maar ook tegen homo’s en
andere seksuele geaardheden. Kortom enkel een protestants gelovend, blank,
traditioneel gezin kan hun goedkeuring wegdragen. Alle anderen worden met enorm
veel geweld geconfronteerd, zelfs met de dood tot gevolg.
Ook al bestaat de ‘KKK’ officieel niet meer, er zijn nog steeds splintergroepen
die dezelfde ideologie nastreven. Toch heeft de ‘Klan’ nog steeds een grote
aanhang in Alabama en Mississippi, niet toevallig de staten die er economisch
niet rooskleurig voor staan.
Zoals eerder gesteld, werden in het confederale Zuiden de zogenaamde Jim Crow
wetten toegepast die erop gericht de
zwarte medemens gescheiden te houden van blanke burgers en vooral het hen de door de grondwet gegarandeerde
stemrecht te onthouden. Op die manier werden de burgerrechten van de
Afro-Amerikanen beperkt.
Eén van de meest opmerkelijke protesten tegen deze segregatiewetten vond plaats
in de hoofdstad van Alabama, Montgomery.
Vandaag neemt Rosa Parks ons in het naar haar genoemde Rosa Parks Library and
Museum virtueel mee naar die beruchte 1 december 1955. Sinds 1900 werden blanke
en zwarte buspassagiers gescheiden volgens een stadsrichtlijn die inhield dat
de eerste sectie stoelen voorbehouden was voor blanke passagiers, gevolgd door
de ‘gekleurde’ sectie. De buschauffeur kon echter de Afro-Amerikanen gebieden
hun plaats af te staan, als in de eerste
sectie de stoelen allemaal bezet waren.
Dit gebeurde dan ook op deze 1 december. Na een zware werkdag beslist Rosa toch
de bus te nemen, al is het niet met overtuiging. Net door de segregatie nemen
vele zwarten niet de bus omdat ze de buswet vernederend vinden. Nadat Rosa
opstapt aan Court Square op één van de bussen van Montgomery Citylines, neemt
ze plaats op de eerste rij van de zogenaamde ‘gekleurde’ sectie. Op deze tijd
van de dag, een regenachtige donderdagavond, vult de bus zich snel. Het
onvermijdelijke gebeurt dan ook slechts twee straten verder. De sectie voorbehouden voor de blanken is
snel vol en de chauffeur vraagt aan de vier passagiers van de eerste rij van de
‘gekleurde sectie’ hun plaats af te
staan. Drie passagiers staan gedwee op, behalve Rosa die kordaat blijft zitten.
Later zegt ze hierover :
’People always say that I didn't give up my seat because I was tired, but that
isn't true. I was not tired physically, or no more tired than I usually was at
the end of a working day. I was not old, although some people have an image of
me as being old then. I was forty-two. No, the only tired I was, was tired of
giving in’.
Na haar
verschillende keren aan te spreken om op te staan, roept de chauffeur
uiteindelijk de politie erbij. Rosa wordt gearresteerd en later die avond
vrijgelaten op borgtocht. Haar advocaat en mensenrechtenactivist E.D. Nixon
krijgt een idee : op de dag dat zij op de rechtbank wordt verwacht voor haar
proces, zijnde 5 december, zou de zwarte gemeenschap de bussen van Montgomery
boycotten. Rosa wordt schuldig bevonden aan het overtreden van de
segregatiewetten en wordt veroordeeld tot een geldboete. De busboycot wordt
echter een immens succes. Zo succesvol zelfs dat men beslist het momentum te gebruiken en de Montgomery
Improvement Association op te richten waarbij ene Martin Luther King, die de
boycot mee organiseerde, verkozen wordt als voorzitter. Op 13 november 1956
oordeelt het Hooggerechtshof dat de bussegregatie onwettelijk is en eindigt de
boycot een maand later.
Deze 382 dagen lange boycott is de eerste massale demonstratie tegen
segregatie. Door haar geweldloze en onbaatzuchtige actie wordt Rosa Parks de
moeder van de burgerrechtenbeweging van de VS genoemd.
Ook al stierf Rosa in 2005, vandaag staat haar standbeeld nog steeds in volle
overtuiging op de bus te wachten op Court Square. Een verbeten blik, één die
verraadt dat er iets staat te gebeuren. En gebeuren deed het. Waarschijnlijk
vond ze de titel van ‘moeder van de burgerrechtenbeweging’ te veel eer, maar
sowieso mag ze trots zijn op haar prestaties. Ook de Verenigde Staten eerde
haar uiteindelijk met hoge onderscheidingen : The Presidential Medal of Freedom
en Congressional Gold Medal, om er maar een paar te noemen.
Hoge onderscheidingen voor een naaister die met één actie op een regenachtige
decemberdag, de segregatiewet op de knieën kreeg.
Reacties
Een reactie posten