Dag 1 - North and South
As I would not be a slave, so I would not be a master. This expresses my idea of democracy.
- Abraham Lincoln
Aan het einde van
de 18de eeuw, ontstond er in de Westerse wereld steeds meer verzet tegen de
slavernij. Vele landen schaften
slavenhandel en slavernij af. Dat gebeurde ook in de noordelijke staten van de
Verenigde Staten. De zuidelijke staten zagen een afschaffing niet zitten uit
economische overwegingen, want hun katoenteelt was zeer arbeidsintensief en
enkel rendabel met de veel goedkopere slaven. Het zorgde voor enorme spanningen
tussen het noorden en het zuiden wat uiteindelijk zou leiden tot de afscheiding
van de zuidelijke staten en in 1861 ontstond zo de Amerikaanse Burgeroorlog. In
1863 vaardigde president Abraham Lincoln de zogenaamde ‘Emancipation
Proclamation’ uit, een presidentieel besluit waarin hij de ongeveer 47 miljoen
slaven tot vrije burgers verklaarde. Twee jaar later gaf het zuiden zich over
en daarmee eindigde de Amerikaanse Burgeroorlog en de facto ook de slavernij
die even later ook officieel werd afgeschaft met de publicatie van het
Dertiende Amendement van de Amerikaanse Grondwet :
‘Neither slavery
nor involuntary servitude, except as a punishment for crime whereof the party
shall have been duly convicted, shall exist within the United States, or any
place subject to their jurisdiction’
Maar de
afschaffing van de slavernij zorgde niet meteen voor gelijke rechten voor
mensen met een andere huidskleur. De afschaffing leidde tot een nieuwe vorm van
ongelijkheid : rassenscheiding. Op grond van hun ras werden de burgerrechten
van de Afro-Amerikanen sterk ingeperkt door de invoering van speciale wetten.
De zogenaamde ‘black codes’ waren wetten uitgevaardigd om niet alleen de vrijheid
van Afro-Amerikanen te beperken maar ook
te verzekeren dat ze beschikbaar waren als goedkope arbeidskrachten. Zo werden
de zwarte Amerikanen door vele staten verplicht slechte arbeidsvoorwaarden te ondertekenen.
Deden ze dat niet, dan liepen ze kans gearresteerd te worden, beboet en
verplicht om helemaal onbetaald te werken. Daarnaast waren er
ook de zogenaamde Jim-Crow wetten, waarmee de segregatiewetten werden bedoeld
die vanaf 1877 werden ingevoerd. Deze wetten zorgde voor een scheiding in het
openbare leven tussen zwarten en blanken. Die rassenscheiding was in de hele
Amerikaanse maatschappij merkbaar en zichtbaar. En die scheiding ging soms heel
ver : zo was het in Birmingham, Alabama verboden voor een zwart en blank
persoon samen een damspel te spelen. Er
waren aparte Bijbel-uitgaves voor blanken en zwarten ook al was de inhoud exact
hetzelfde. In South Carolina waren er gescheiden trappenhuizen. Ook was het
voor zwarten verboden om blanken in te halen in het verkeer, hoe langzaam deze
laatsten ook reden. In de jaren 1964 en 1965 werden deze wetten afgeschaft
nadat heel wat prominenten zich hadden ingezet tegen deze rassenscheiding zoals
Martin Luther King, John F. Kennedy en Malcolm X.
In
1964 kwam de Civil Rights Act tot stand, gevolgd door de Voting Rights Act het
jaar daarna. Op papier kwam hiermee een einde aan de formele segregatie in de
Amerikaanse samenleving.
Maar op papier betekent nog niet in het echte leven. Zoals de noodzaak van de
Black Lives Matter beweging, opgericht als reactie op zwaar politie-geweld
tegen Afro-Amerikanen, de laatste jaren bewijst, is er nog steeds geen gelijkheid tussen de
verschillende rassen. Statistisch wordt nu eenmaal aangetoond dat politiegeweld
tegen zwarten een veelvoud is van dat tegen blanken. Volgens de wet wordt iedereen met gelijke
rechten geboren, in de praktijk leeft de zwarte medemens nog altijd in de
schaduw van zijn blanke medeburger. Vooral in de zuidelijke staten heeft men
het verleden nog niet kunnen vergeten. In het confederale zuiden zijn de sporen
van rassenscheiding en slavernij nog steeds zichtbaar. Zichtbaar genoeg om ons
de komende weken te verdiepen in het leven van zij die ooit slaven waren, van
zij die leefden en nog steeds leven in de rand van de maatschappij waarin zij
niet gewenst zijn. ‘14 Days a slave’ of toch in het spoor van een slaaf.
Reacties
Een reactie posten