Dag 2 - Route to Baghdad

We bevinden ons op de zogenoemde route naar Baghdad, de vroegere oh zo belangrijke handelsader tussen Jordanië en Irak.

Een hagelwit architecturaal meesterwerk verschijnt aan de horizon.  Deze schittering steekt schril af tegen de doodse omgeving. Maar niets is wat het lijkt. We zijn in Al Azraq en in realiteit is dit een plaats van groot verdriet. Want dit schijnbaar architecturaal ontwerp bestaat uit honderdduizenden witte metalen huisjes van UNHCR, de vluchtelingenorganisatie van de VN. In Al Azraq ligt het tweede grootste vluchtelingenkamp van Jordanië dat tot 300.000 mensen kan huisvesten. Hier kan je de oorlog in buurland Syrië niet negeren en ook niet rationaliseren. Dit kamp is de trieste balans van ontheemding, van honderdduizenden mensen op de vlucht voor oorlog, voor misdaden tegen de menselijkheid, voor misdaden tegen de eigen bevolking… Het is een weinig fraaie aanblik maar het maakt de grootste vluchtelingencrisis van de laatste jaren wel tastbaar. Een plaats van intens verdriet, de dagelijkse realiteit voor miljoenen vluchtelingen. Als we dit ook maar normaal vinden, verliezen we alle menselijkheid. Dit kan niemand onbewogen laten.

Maar misschien staat deze witte schittering ook voor hoop. De hoop van zovelen hier om deze dorre en snoeihete omgeving achter zich te laten en ooit terug te kunnen keren naar hun heimat, naar vernielde huizen en stukgeschoten steden. Naar de plaats die ze nog altijd hun thuis zullen noemen, wat er ook gebeurt.

Iets verderop ligt de luchtmachtbasis van Al Azraq. Van hier uit namen bijna 200 Belgen deel aan Desert Falcon, de Belgisch-Nederlandse operatie in de overkoepelende internationale coalitie die aanvallen uitvoerde op de IS-stellingen in Irak. We zitten hier op 60 km van de grens met Syrië en 245 km met Irak. De  Iraakse hoofdstad Baghdad ligt op zo’n 750 km van Al Azraq, een uur vliegtijd per F16. Ook de Fransen en de Jordaniërs hadden hier hun basis.  De militaire luchtvaart heeft hier een rijke traditie, dankzij de goede zichtbaarheid en het uitstekende vliegweer. Die geschiedenis begon tijdens de laatste jaren van de Eerste Wereldoorlog en wat de Arabische Revolutie werd genoemd. Jordanië zal voor altijd geassocieerd blijven met één van de meest historische figuren : Thomas Edward Lawrence, beter gekend als Lawrence of Arabia en voormalig militair, archeoloog en schrijver.  Destijds had hij hier in Qasr Azraq, één van zijn hoofdkwartieren gevestigd. Hij gebruikte de vlakten rond het kasteel als uitvalsbasis voor de vliegtuigen. 

Het is hier dat hij aan de zijde van de Arabieren en in samenspraak met Hoessein, de overgrootvader van de huidige Jordaanse koning, de revolte tegen de Turken leidde, wat uiteindelijk het einde betekende van het Ottomaanse rijk. De kamer boven het portaal, waar de tactiek destijds besproken werd,  ziet er zeer sober uit, een bijzonder kleine en donkere kamer, maar historisch van zeer groot belang. 

Het kasteel werd met basaltsteen gebouwd op Romeinse overblijfselen. Het meest in het oogspringend detail van het kasteel is de drie ton wegende deur die ook uit basalt werd opgetrokken. En, geloof het of niet, ook nu nog beweegt de deur op haar scharnieren.

Qasr Azraq geldt als één van de zogenaamde woestijnkastelen, gebouwd door de eerste Islamitische dynastie, ten oosten en zuiden van de Jordaanse hoofdstad Amman. Het doel van deze gebouwen was velerlei : als vesting of jachtslot of als ontmoetingsplaats tussen de kalief en zijn raadgevers. 

Qasr Amra is een  woestijnkasteel uit de 8^ste eeuw en is een voormalig jachtslot dat bedoeld was als buitenverblijf voor de kalief en zijn familie. Alleen de hamam, het badhuis,  is overgebleven. Het is een intiem, gezellig en van binnen mooi gedecoreerd gebouw,  gemaakt voor de geneugtes des levens. Vooral de goed bewaarde fresco’s zijn het ommetje waard. 

De 250 fresco’s stellen jachttaferelen voor, maar ook badende vrouwen. Ze zijn prachtig gedetailleerd. Kroon op het werk is de sterrenhemel in het stoombad met tekens van de dierenriem. Buiten is ook de waterput bewaard gebleven die werd gebruikt om de baden te vullen.

 

       

Met recht en rede werd dit badhuis dan ook op de werelderfgoedlijst van UNESCO geplaatst. Klein maar fijn. Een pareltje in de Jordaanse woestijn.