Dag 3 - Up and close met de geisers

Het Grand Teton Nationaal Park is genoemd naar de Grand Teton, de hoogste berg van het Teton gebergte.  De naam werd gegeven door een Franse pelsjager wiens fantasie was beginnen werken na langdurig gebrek aan vrouwelijk gezelschap 😀. Hij zag in de hoogste bergtoppen jawel ‘des tetons’ oftewel ‘tieten’.
Naast de Grand Teton met 4.197 m zijn er ook nog de Middle Teton en de South Teton die samen drie granieten toppen vormen, het bekendste beeld van Grand Teton. De kale, harde graniet zorgt voor een ongelofelijke oerkracht die uitgaat van de toppen. De flanken zijn versierd met sneeuwvelden en gletsjers. Aan de voet van het gebergte liggen een aantal gletsjermeren waarin forellen naar hartenlust zwemmen.
Hoewel het materiaal waaruit Grand Teton bestaat heel oud is, is het gebergte zelf heel jong, één van de jongste trouwens in de Rockies. Ongeveer 9 à 10 miljoen jaar geleden begonnen twee stukken aardkorst langs een breuklijn te schuiven. Daarbij werd het ene stuk naar boven gedrukt, het andere naar beneden. Het westelijke stuk werd de bergketen, het oostelijke stuk de vallei. Het hoogteverschil is over de jaren opgelopen tot zo’n 9.000 m. Maar door erosie waarbij materiaal werd afgezet in de vallei, is hiervan niet zoveel meer te merken.
Van de toppen zelf merken we jammer genoeg niet veel. Niet dat het aan het weer ligt. Het zou een stralende dag zijn, maar de vallei hult zich in een mist van rook. Die is afkomstig uit de iets noordelijker gelegen staat Montana, waar er zich hevige bosbranden voordoen. Je ruikt bij momenten zelfs de brandlucht. Spijtig genoeg gaan zo voor ons de majesteitelijke bergtoppen verloren. Je ziet nog wel contouren maar niet veel diepgang in het gebergte.

Enkele kanovaarders trotseren de rook en peddelen dapper op het ijselijke water. Het park werd gesticht in 1929 en is ruim 1250 km2 groot. We rijden het park door in noordelijke richting op weg naar zijn bekendere buur, Yellowstone.

Yellowstone is zoals eerder gezegd het eerste Nationale Park van de USA. Dat heeft het te danken aan de gigantische rijkdom aan geisers en heetwaterbronnen in het park. Het maakt van het park waarschijnlijk ook het beroemdste park ter wereld. Al die geisers, heetwaterbronnen en aardbevingen in de buurt zijn niet meer dan... hitte en druk die uit de magma kamer van een vulkaan komen want Yellowstone is eigenlijk een vulkaan. Hij ziet er niet uit als een typische vulkaan maar is het wel. Hij ligt ook niet op een traditionele plaats. Vulkanen bevinden zich meestal aan de rand van tectonische platen die tegen elkaar schuiven en zo een vulkaan de hoogte in kunnen stuwen. Minder gebruikelijk zijn de zogenaamde 'hot spots'-vulkanen die zich in het midden van zo’n plaat bevinden. Meestal is dit dan nog het geval bij oceanische platen. Yellowstone is dus helemaal het rare buitenbeentje met een vulkaan in het midden van een continentale plaat. Deze hotspot vulkaan is dus een plaats onder de aardkorst waar gesmolten magma opwelt en die niet verschuift. Integendeel, het is het continent dat zich als het ware als een staalplaat over een snijbrander beweegt. De eerste vulkanische activiteit vond plaats zo’n 50 miljoen jaar geleden wat het landschap van Yellowstone deed ontstaan. De eerste grote uitbarsting gebeurde 2,1 miljoen jaar geleden en vernietigde maar liefst het gehele zuidwesten van Yellowstone. Sindsdien waren er nog  twee andere catastrofale uitbarstingen. De ene 1,3 miljoen jaar geleden en de andere en ergste 640.000  jaar geleden : de allesvernietigende uitbarsting van de grote Yellowstone vulkaan. Na de explosie bleef er een rokende krater van 45 bij 76 km over (ongeveer 25% van het park) met een diepte van vele honderden meters. Door de latere uitstroom van lava, werd een deel van de krater opgevuld en vervaagde zo de kraterrand.  Tijdens de ijstijd kwam een grote ijskap over de Rocky Mountains te liggen waardoor gletsjers ontstonden. Yellowstone Lake neemt nu een groot deel van de krater in. Sinds de laatste grote uitbarstingen vonden nog zo’n 30 kleinere erupties plaats. De meest recente was zo’n 70.000 jaar geleden. Maar Yellowstone kan nog altijd opnieuw uitbarsten, want hij is een bijzonder actieve vulkaan afgemeten aan de geisers en heetwaterbronnen, die allemaal vulkanische activiteit betekenen. Het is alsof de vulkaan ademt. Er zijn meer geisers en warme bronnen in Yellowstone aanwezig dan alle andere vulkanische verschijnselen ter wereld samen. 75% van alle geisers vind je hier. De bekendste van allemaal is Old Faithfull die trouw om het 1,5u spuit, gemiddeld wel te verstaan. Hij is niet diegene met de grootste of langste erupties, maar wel de trouwste. Aan de hand van de vorige eruptie, kunnen de rangers ongeveer de tijd berekenen tot wanneer hij opnieuw spuit. Een korte eruptie betekent meestal dat de volgende niet lang op zich laat wachten. Bij aankomst in het park hebben we nog even de tijd om onze picknick te verslinden en dan tijdig bij Old Faithfull te zijn. De berekening van de rangers is uiteraard geen exacte wetenschap. Er kan tot 10 minuten verschil opzitten, maar toch knap dat ze dat kunnen. De rook van Montana vult ook hier de vallei van Yellowstone. Als Old Faithfull dan toch redelijk op zijn tijd begint te spuiten, is het wel een afknapper dat de eruptie niet duidelijk te zien is tegen de achtergrond van de rook.

Het is ook geen lange of hoge eruptie. Nu daarvoor zijn er andere geisers. We maken nog een wandelingetje rond sommige van deze geisers in het Upper Geyser Bassin en vertrekken dan naar het Biscuit Bassin.

Dit bassin is bijzonder actief, wispelturig en onvoorspelbaar. In 1959 vond hier een zware aardbeving plaats met 7,5 op de schaal van Richter. 4 dagen na de aardbeving erupteerde één van de warmwaterbronnen, Sapphire Pool, zo gewelddadig dat stukken mineralen gewoon wegvlogen.

We vervolgen onze weg langs het Midway Geyser Bassin. Hier bevinden er zich twee van de bekendste geisers. We wandelen eerst langs de stomende Excelsior Geyser.

Hij spoot voor het laatst in 1983. Waarschijnlijk is de kracht van zijn 90 m hoge uitbarstingen de ‘ondergronds leidingen’ te veel geweest. Hij is nu slechts een gewone maar gigantisch hete warmwaterbron met indrukwekkende stoomwolken. Op het water staan grote bubbels. Het zegt genoeg over de temperatuur van het water. Nog een theebuiltje en je kan een theetje maken. Iets verderop ligt de Grand Prismatic Spring, waarschijnlijk de meest bekende en meest gefotografeerde warmwaterbron, die trouwens met zijn 90 m doorsnede meteen ook de grootste van heel Yellowstone is. Hij is niet alleen groot maar ook het omringende afzettingsgesteente in  verschillende kleuren is prachtig. Het is een regenboog aan kleuren van rood, naar oranje, groen, wit, oker, … Een prachtig schilderpallet.

Hoe moet het geweest zijn voor de pioniers die hier niets vermoedend te paard of per koets het landschap doorkruisten wanneer plotseling de geisers begonnen te spuiten? Ik zou me een hoedje schrikken denk ik.

Tot slot bezoeken we ook het Lower Geyser Bassin waar zich de bekende Fountain Paint Pot bevindt. Zoals de naam al doet vermoeden lijkt de waterbron geen water maar dikke witte verf te bevatten of een dikke pruttelende melk zoals je wil. Schitterend gewoon.

Niet alleen de kleuren, maar ook de soms letterlijk adembenemende stoom of het plotseling opstuiten van de geisers, maakt dit een buitengewone ervaring. De bijzondere kleurschakeringen rond de rand van de bronnen, het borrelende geluid dat de geisers maken, hebben iets van een onaardse schoonheid, van een onuitputtelijk oerkracht. Dit is de natuur op haar best.