Dag 12 - Van bogen tot canyons

Water, ijs, extreme temperaturen, bliksem en een onstabiele zoute ondergrond, hebben gezorgd voor de geboetseerde rotsen van Arches National Park. Op een prachtige dag zoals vandaag zijn die ruwe, pure, bijna gewelddadige oerkrachten van de natuur die voor 100 miljoen jaar aan erosie hebben gezorgd, moeilijk voor te stellen.
Meer dan 2.000 bogen werden er geteld in dit 310 km2 groot natuurpark, de grootste collectie zandbogen ter wereld. Maar dit is maar een momentopname. Elke dag worden er nieuwe gevormd, terwijl bestaande bogen vernietigd worden. Deze bogen zijn een venster op de tijd, op het nu. Want morgen zal het allemaal anders zijn.
Buiten de bogen zijn er ook grillige rotsformaties, pieken, spitsen en balancerende stenen.
We beginnen met een wandeling langs Park Avenue, genoemd naar de straat in New York.

De hoge monolieten doen inderdaad denken aan de wolkenkrabbers van New York. Gelukkig valt er hierdoor wat schaduw want de temperaturen lopen aardig op vandaag. Er is een hittewaarschuwing en we moeten allemaal voldoende water drinken en zoute snacks eten. Dat flesje water moeten we zelf meebrengen, want in tegenstelling tot het echte Park Avenue zijn er hier geen prachtige (en ook dure) hotels en/of bars te vinden. Maar we krijgen er wel een schitterend uitzicht voor in de plaats.  De ochtendzon speelt met de kleuren op de rotsen, die dieprood kleuren.
Ook prachtige zichten heb je in de Windows sectie. De ramen op de wereld rondom ons.

Via South Window en North Window komen we terecht bij Turret Arch.
Onvoorstelbaar hoe groot sommige van deze ‘vensters’ zijn. Zandsteen is natuurlijk zeer broos, dus het erodeert makkelijk. Sommige gaten of bogen zijn maar een meter, maar de grootste boog heeft een overspanning van maar liefst 88 m. Bij Double Arch nemen we even een pauze. De twee bogen zijn kunstig uitgesleten. Op de stam van een scheefgegroeide boom zoeken we wat verkoeling in de schaduw van de bladeren. We zouden hier uren kunnen zitten, want ondanks de vele toeristen, voelt de plaats relaxed aan.

Iets verderop neemt Balanced rock een loopje met de zwaartekracht. Zoals zijn naam doet vermoeden, balanceert een gigantische rots op een veel smallere.

Delicate Arch is een 16 m hoge, vrijstaande boog en het meest beroemde monument uit het nationaal park en een belangrijk symbool voor de staat Utah. Hij staat op nummerplaten en postzegels.

Het losse zand en iets grotere stukken steen, vormen eigenlijk de doodskist van ingestorte bogen. Sommige bogen leven langer dan hun tijd, anderen storten voortijdig in. De ironie van deze bogen is dat bogen door mensenhanden gebouwd, een voorbeeld van constructie zijn; deze bogen die door de natuur zijn geschapen tot unieke stukken, zijn een teken van vernietiging. De geschiedenis van de bogen begint zo'n 300 miljoen jaar geleden. Destijds liep het hele gebied verschillende keren onder water. Als het water verdampte of het klimaat droger werd bleef er zout achter. Dit zout hoopte zich op en op sommige plaatsen ontstonden zelfs lagen van vele honderden meters dik. Deze zoutlaag werd later bedekt met restanten van vloeden en winden. Dit zand vervormde langzaam tot gesteente van soms wel meer dan een kilometer dik. Zout is onstabiel als het onder druk staat. Het zoutbed kon de druk van de bovenliggende lagen niet aan, vervormde en zorgde voor verticale scheuren in de rotslaag erboven. In deze scheuren ontstond 's winters ijs dat zich ging uitzetten waardoor het gesteente afbrokkelde. De losgekomen stenen werden door de wind afgevoerd. Tijdens nattere periodes regende het in het gebied en sleten de scheuren uit doordat er water doorheen stroomde. Het proces werd versneld toen in de periode van tien tot vijf miljoen jaar geleden het Coloradoplateau omhoog werd gestuwd. Het water sleet de spleten zo diep uit dat het onderliggende zout werd bereikt. Toen dit wegspoelde ontstonden twee valleien in het gebied. De bogen die we vandaag bewonderen, zullen allemaal ooit hetzelfde lot kennen : totale vernietiging.  Datgene dat ze gecreëerd hebben, zal ze ook vernietigen. Wanneer? Dat weet geen mens. Maar ooit zal er geen boog blijven rechtstaan. Morgen zal  het al anders zijn dan vandaag. Dit zijn de vensters op de wereld. Op onze wereld. Op de wereld van nu.

Gisteren hadden we al een prachtig uitzicht op de Canyonlands vanop Dead Horse Point.
Canyonlands NP  is 1.349 km2 groot. Het park is een nog erg ongerept gebied van canyons en tafelbergen uitgesleten door de Coloradorivier, Green River en hun zijrivieren in het Coloradoplateau. Het biedt imposante uitzichten op de loop van de Coloradorivier. De rivieren verdelen het park in vier districten: the Island in the Sky (het eiland in de lucht), the Needles (de naalden), the Maze (het doolhof) en de rivieren zelf. Ondanks de beperkte vegetatie leven er wilde dieren in de Canyonlands zoals coyotes en het dikhoornschaap. Als gevolg van het grote verschil in de zomer- en wintertemperaturen is het geen interessant gebied voor exploitatie door de mens. Deze klimaatschommelingen hangen samen met de ligging: het park ligt namelijk 1200 tot 2400 meter boven het zeeniveau en er valt zeer weinig regen. De bijnaam voor het park is daarom 'high desert'. Toch pakken er dikke wolken samen  op het moment dat we aan onze jeeptocht door het park beginnen. Uiteraard krijgen we regen in de woestijn, ik begin er bijna een patent op te krijgen.Bij hevige regenval kleurt de anders groenkleurige Colorado rivier rood door het afzettingsgesteente.

Canyonlands en Arches is het gebied waar John Ford zoveel westernfilms heeft opgenomen met John Wayne. O.a. het trendsettende Stagecoach werd hier opgenomen. Maar niet enkel westernfilms werden hier gefilm, ook bv Mission Impossible, Indiana Jones en Star Wars dankzij het maanlandschap.

We beginnen in Horseshoe canyon in the Maze waar muurtekeningen gevonden werden. Deze dateren van zo’n 7.000 jaar geleden.  

Het Maze district is moeilijk bereikbaar en berijdbaar, dus je kan er enkel met jeeps komen en misschien ook best met een gids. Het is zoals de naam al doet vermoeden, een labyrint aan canyons.

Via die canyons banen we ons een weg over primitieve wegen richting Island in the Sky. We rijden langs Dead Horse Point en staan op de plek waar het allemaal gebeurde in Thelma en Louise. Hier vinden we in rotsen nog fossielen terug. De zeer gelaagde rotsen gaan dan ook heel veel jaren terug. Nog van voor de dinosauriërs, en van deze laatste trouwens werden ook beenderen en voetafdrukken gevonden. Terwijl het nog eens regent, vinden we  in Island in the Sky, Mesa Arch terug, eigenlijk niet een boog maar een brug die door waterstromen met sediment is uitgehold. Een diep gekleurde regenboog maakt het plaatje af.

Via prachtige uitzichten maar ook via kronkelbanen, voeren we steeds verder en verder omhoog richting the Neck vanwaar je een prachtig uitzicht heb op Shafer Canyon. Die ultra smalle kronkelbanen met korte bochten maken het wat extra spannend, want de ravijnen naast de baan zijn diep en er is uiteraard geen afrastering. Waar zich nu de smalle weg naar boven kronkelt, vluchtten de outlaws zoals  Billy the kid en Butch Cassidy vroeger weg. De canyons waren bijna ondoordringbaar voor wie zijn weg niet kende. En dus de perfecte schuilplaats en ontsnappingsroute voor onze vrienden. Vanop de Neck hebben we een prachtig, weids uitzicht bij zonsondergang. Canyonland heeft ons niet al zijn geheimen blootgegeven, daarvoor is het te groot, maar wat een ongelooflijk krachtig stuk natuur is dit.