Dag 4 - Blenheim Palace meets Oxford

Sir Winston Leonard Spencer-Churchill is één van de bekendste staatslieden uit de 20^ste eeuw. Hij was de Britse premier die tijdens de tweede wereldoorlog Adolf Hitler weerstond en daarmee een beslissende rol in diens ondergang en de geallieerde overwinning heeft gespeeld. Hij stierf op 90-jarige leeftijd en werd na een staatsbegrafenis in de St. Paul’s Cathedral in Londen, begraven op het kerkhof van het kleine dorpje Bladon. Hij koos dit kerkhof omdat hij vanuit zijn geboortehuis dit kerkhof kon zien liggen. Zijn graf bezoeken we als eerste deze ochtend. Het is een sober graf in witte marmer waar hij en zijn vrouw Clementine hun laatste rustplaats vonden.

Sir Winston is een nakomeling van de hertogen van Marlborough.

De Britse veldheer John Churchill boekte destijds grote successen in de Spaanse Successieoorlog waaronder de Slag bij Blindheim waarbij hij de Fransen onder Lodewijck XIV grote nederlagen toediende. Als dank hiervoor verhief de Britse koningin Anna hem in de adelstand door hem de titel van Hertog van Marlborough toe te kennen en hem een stuk grond en een grote geldsom  te schenken. Met dit geld liet hij een enorm gebouw neerpoten op het stuk grond. Het gigantische gebouw is een paleis waardig en het kreeg dan ook de titel Blenheim Palace (de Engelse verbastering van Blindheim). Het is het enige gebouw in het Verenigd Koninkrijk dat de titel van paleis mag dragen dat niet in handen is van de koninklijke familie of de kerk.

Sir Winston’s vader was Lord Randolph Henry Spencer-Churchill, de derde zoon van de zevende hertog van Marlborough en Jennie Jerome, de dochter van de Amerikaanse miljonair Leonard Jerome. Sir Winston werd per ongeluk geboren op Blenheim Palace tijdens een bezoekje aan den bompa door zijn ouders. Na een namiddagje paardrijden kreeg Lady Churchill twee maanden vroeger dan gepland weeën. Ze beviel op 30 november 1874. Spulletjes en kleedjes waren er niet voorhanden. Gelukkig was één van de dienstbodes enkele weken voordien bevallen en kreeg Winston haar afdragertjes.We verkennen de komende uren dit gigantische en prachtige paleis dat inderdaad ook in zijn decoraties de allures van een paleis heeft. De architect John Vanbrugh was eigenlijk een theater architect en het paleis straalt dan ook iets theatraals uit. Vooral dan de inkomhal die met haar hoge plafond met prachtige plafondschildering, grote zuilen en overloop wat aan een theaterzaal doet denken. De trap zit verborgen achter de zuilen.

De met bladgoud afgewerkte plafonds,

gedetailleerde Vlaamse wandtapijten,

onbetaalbare schilderijen en tijdloze meubelstukken uit verschillende periodes maken dit tot een pareltje. De prachtige tuinen in 17^de eeuwse stijl met geometrische bloembedden en fonteinen ontworpen rond 1920 door  de Franse architect Achille Duchêne maken het geheel af.

Blenheim Palace is inderdaad de naam paleis waardig, een barokke meesterwerk uit de 18^de eeuw waar met liefde meer dan 20 jaar aan gewerkt werd. Sir Winston Churchill werd niet alleen in dit paleis geboren, hij vroeg er ook zijn latere echtgenote Clementine ten huwelijk. Nog een weetje over de Churchills. Bij het overlijden van de eerste hertog waren enkel nog dochters in leven. Uitzonderlijk erfde de oudste in leven zijnde dochter de titel van hertog. De titel sprong hierna naar een vrouwelijke zijtak van de familie, die door een huwelijk met één van de Graven Spencer een andere achternaam droeg. De derde hertog van Marlborough heet officieel Spencer. Op speciaal verzoek veranderde de vijfde hertog zijn naam in Spencer-Churchill, om zo de historisch belangrijke naam Churchill terug in hun officiële naam te krijgen. Alle hertogen en hun afstammelingen nadien heetten dan ook Spencer-Churchill. En ja de Graven Spencer is inderdaad de adellijke familie waartoe ook Lady Diana hoorde. De beroemdste Engelse politicus uit de 20^Ste eeuw en de beroemdste prinses uit de 20^ste eeuw hebben dezelfde voorouders…

De universiteit van Oxford is de oudste universiteit van het Verenigd Koninkrijk. Samen met die andere universiteit van Cambridge behoort ze tot de bekendste universiteiten ter wereld. De universiteit van Oxford bestaat uit 39 zogenaamde colleges, die elk min of meer onafhankelijk van elkaar werken. Ze controleren zelf welke studenten ze toelaten, hun structuur en activiteiten. Elk college is apart gesticht door een vorst of een rijke weldoener, de meeste tussen de 13^de en 15^de eeuw.  Omdat het bedrijven van wetenschap voorbehouden  was voor de kerk, werden de colleges ontworpen als kloosters, vaak door mooie tuinen omgeven. Deze prachtige gebouwen dienen enkel als slaapplaats voor zowel professoren als studenten, in de grote eetzalen eten de studenten nog steeds aan lange tafels en zitten de professoren op een verhoog. Hier worden ook de befaamde tutorials gehouden. De toegangseisen zijn streng. Uit de vele kandidaten worden enkel de besten overgehouden. Dit maakt dat Oxford steeds in de top 5 van beste universiteiten ter wereld behoort.

Wie het lesgeld van ongeveer GBP 30.000 per jaar een prikje vindt (denk ook nog aan extra kosten voor logement, etc), kan misschien proberen toegelaten te worden tot de universiteit en één van de jaarlijks 30.000 studenten te worden. Het strenge toegangsexamen ziet er lichtjes anders uit dan bij ons. Wie over de nodige kwalificaties beschikt kan aan de afvallingsrace beginnen : het met vrucht beëindigen van schriftelijke testen, een geschreven proefwerk en tot slot een persoonlijk gesprek. Velen voelen zich geroepen, maar weinigen zijn uitverkoren. Maar wie toegelaten wordt, wordt ondergedompeld in de unieke wereld van lesgeven in Oxford. De klassikale lessen en lezingen worden gegeven in grote moderne aula’s buiten de stad. In de oude college gebouwen worden de ‘tutorials’ gegeven waarbij studenten wekelijks in kleine groepjes (soms maar van 3 personen) zeer intens en persoonlijk werken met de ‘tutor/professor’ aan bepaalde onderwerpen.

We kuieren door de stad langs deze prachtige en statige gebouwen : All Souls, Radcliffe Camera, Christ Church, nu vooral bekend voor de eetzaal die in de Harry Potter films gebruikt wordt. De ‘Brug der Zuchten’ (gelijkend op die van Venetië) die het oude en het nieuwe gebouw van Hertford College verbindt. De Bodleian Library, de oudste openbare bibliotheek van Europa en de onderzoeksbibliotheek van Oxford. Dit is één van de zes bibliotheken in het VK die depotplicht kennen. Dit betekent dat van elk boek dat in het VK wordt uitgegeven, er een exemplaar moet gestuurd worden naar Bodleian. Vanuit het Sheldonian Theatre stijgt applaus op. Eén van de proclamaties is hier aan de gang.

Het is de laatste week van juni en naast de proclamaties vinden ook de opendeurdagen plaats voor nieuwe studenten. Zo kunnen we ons voordoen als geïnteresseerde student, binnen lopen in Magdalen College zonder officieel als toerist langs de kassa te passeren. Dit is één van de mooiste universiteiten met een prachtig grasveld voor croquet waarachter zich de slaapplaatsen bevinden. Mooie aangelegde tuinen, afgeboord met bloembedden waarin perfecte hortensia’s bloeien en romantische torentjes.

In de verte horen we gezangen. We worden als het ware ernaar toe gezogen. Vanuit de kapel stijgt het hemelse geluid van het koor op. We sluipen op onze tenen binnen. Kippenvel en tranen in de ogen is de enige manier om de emotie te beschrijven. Wat een gevoel moet het geven om hier te mogen zingen in deze prachtige sacrale plaats. 

Maar Oxford is niet alleen bekend voor zijn universiteit. Vanuit onze ooghoeken houden we in de gaten of we geen donkerrode Jaguar zien opduiken. Die kans is klein natuurlijk, want zijn bestuurder stierf al enkele jaren geleden aan een hartaanval. De man met een knoert van een ochtendhumeur en die liever een glaasje dronk dan een maaltijd at maar één van de beste politie-inspecteurs was : Inspector Endeavour Morse uit de gelijknamige boekenreeks en TV-serie. De originele serie bestond uit 33 afleveringen die allemaal in Oxford werden opgenomen. De colleges gaven wel toestemming om te filmen maar de echte namen mochten niet gebruikt worden. Alle college namen uit de reeks zijn dus fictief, uitgezonderd één  : die van Exeter College waar hij zijn fatale hartaanval kreeg. En wat ook niet fictief was, is de bar van het Randolph Hotel. Hier bespraken Morse en Lewis complexe moordzaken. De gedachte aan Inspector Morse in één van deze zeteltjes, whisky in de hand en met een diepe frons op het voorhoofd terwijl Wagner op de achtergrond klinkt, tovert een nostalgische glimlach op ons gelaat.