Dag 1 - Het desolate Patagonië

‘Je hebt me solidair gemaakt

met mijn onbekende broeders.

Je hebt me versterkt met de kracht

van allen die leven.

Je gaf me oog voor de eenheid

en verscheidenheid der mensen

hoe de wereld is;

dat vreugde mogelijk is.’

Dit is wat reizen eigenlijk inhoudt.  Mooi verwoord door de Chileense dichter Pablo Neruda, mijn favoriete dichter.  In zijn stad Santiago, de hoofdstad van Chili,  eindig ik mijn volgende reis.  Een reis langsheen zowel Chileens als Argentijns Patagonië.

Chili en Argentinië delen niet alleen Patagonië, ze hebben ook een gemeenschappelijk verleden.

In een nog niet te ver verleden, gingen ze gebukt onder een gewelddadige dictatuur. Denk maar aan het Videla regime in Argentinië waarbij duizenden mensen verdwenen, waar later nooit meer iets over gehoord werd, of de militaire junta die Chili leidde met Generaal Augusto Pinochet aan het hoofd van dit zeer dictatoriaal bewind.  Beide landen hebben hun dictatoriaal juk ondertussen kunnen afschudden en hebben beiden de democratie omarmd.

Waarbij hun verleden de lelijke kant van de landen zijn, is de natuur de mooie kant. De onwaarschijnlijk mooie kant zelfs.

Helemaal in het zuiden van het Zuid-Amerikaanse continent ligt immers het gebied dat door de Portugese ontdekkingsreiziger Ferdinand Magellaan, toen hij in de winter van 1520 was gestrand op een verlaten kust, Patagonië werd genoemd. Het meet 1.043.076 km² in oppervlakte.

Patagonië is één van de meest inspirerende reisbestemmingen ter wereld : denk maar aan het spotten van walvissen, een verblijf op een ver afgelegen estancia, boottochtjes over diepgroene meren, het geluid van krakende gletsjers…

Magellaan, Pedro Sarmiento de Gamboa, Francis Drake en Thomas Cavendish, zijn slechts enkele van de talrijke ontdekkingsreizigers die voet aan wal hebben gezet in Patagonië.

Niemand heeft de gevoelens die het afgelegen Patagonië bij bezoekers oproept, nauwkeuriger beschreven dan de Britse natuurkundige Charles Darwin. Na zijn terugkeer in Engeland, na zijn vijf jaar durende reis aan boord van de Beagle, schreef Darwin : ‘Bij het oproepen van herinneringen uit het verleden komen mij herhaaldelijk de vlakten van Patagonië voor ogen : toch zijn die vlakten volgens iedereen miserabel en nutteloos … Waarom dan toch heeft deze dorre woestenij zich zo vastgezet in mijn geheugen?’.

Sinds Darwin's tijd, heeft Patagonië een onafgebroken stroom buitenlandse schrijvers aangetrokken. In 1893 schreef de in Argentinië geboren William Henry Hudson ‘Idle Days in Patagonia’, een poëtische vertelling over de geschiedenis en de natuur van dit mysterieuze land.

De bekendste moderne beschrijving van het gebied en zijn bevolking is ‘In Patagonia’ van Bruce Chatwin, waarin de auteur het wezen van Patagonië vastlegt via ontmoetingen met plaatselijke bewoners tijdens zijn reizen.

Vandaag begin ik aan mijn eigen ‘In Patagonia’, maar dan onder de titel  ‘Het einde van de wereld bij de dageraad ter tijden’…