Dag 14 – Het grote geluk

Vanmorgen wordt de poort van Bhutan voorgoed  achter ons gesloten en laten we Druk Yul, het land van de donderende draak, achter. Wat een voorrecht was het twee weken lang door dit land te mogen reizen. Beschermd door de in de Himalaya wonende goden, waren dit topdagen. We vielen van de éne verrassing in de andere. Bhutan is naar onze normen een arm land en een land dat geacht wordt in zijn ontwikkeling nog ver achter te staan, maar het kan ons nog veel leren. Zoveel is duidelijk. Al is het maar de eerbied voor  natuur en medemens. In alles wat ze ondernemen, staat respect voor de essentie van het zijn en hun oude, bijna vertederende, cultuur centraal. En alleen dat al is mooi om te zien. Bij ons moet alles sneller en sneller gaan, wordt de ene technologie al direct vervangen door een andere, tot op het punt waarop wij soms geleefd worden.  In een steeds veranderende chaotische wereld, is Bhutan een uitzonderlijk rustpunt. Langs de keerzijde heeft Bhutan nog vele uitdagingen voor de boeg om de toch noodzakelijke vooruitgang te balanceren met traditie en om uiteindelijk een ontwikkeld land te worden mét behoud van natuur en waarden.
De vraag aan het einde van deze reis : hebben we nu het grote geluk gevonden?
Het hangt in elk geval niet aan de bomen. Maar vanuit hun boeddhistische achtergrond proberen de Bhutanezen voor de gulden middenweg te gaan, ver weg van alle extremen in zowel positieve als negatieve zin. Boeddha heeft hen geleerd dat het lijden van een mens ligt in het willen van wat een ander heeft of erger nog, in het ongrijpbare. We moeten echt niet de nieuwste smartphone hebben, ons huis moet echt niet groter zijn dan dat van onze buurman en we moeten niet met een chiquere auto rijden dan onze vrienden. Geld maakt hier zeker niet gelukkiger. Want zeg nu zelf, wat hebben we aan al dat geld, als we geen oog hebben voor de schoonheid rondom ons. Als we niet kunnen genieten van grappige, onverwachte, vertederende momenten in ons leven. Als de Buthanezen ons iets kunnen leren, dan is het wel tevreden zijn met wat je hebt. Geluk zit gewoon in kleine dingen.