Dag 3 – Een Amerikaans eerbetoon

Op onze laaste dag in de westhoek, leggen we nog drie bezoeken af. Eerst aan het kleine kerkhof van Zillebeke. Het merkwaardige aan dit kerkhof is dat het vooral hogere officieren uit aristocratische families zijn die hier liggen. De reden is simpel. Pas in 1915 werd met de oprichting van de War Graves Registration Commisssion, gecentraliseerd  bijgehouden wie waar ligt begraven. Bovendien was de commissie ook verantwoordelijk voor het graf. Dieg raven werden vanaf dan uit uniforme witte stenen gemaakt uit Portland Stone die netjes opgelijnd liggen.

Dit kerkhof dateert nog van voor deze periode en het waren enkel de gegoede families die hun familieleden konden laten overbrengen of zorgen voor een grafsteen. Vandaar dat er hier nog uitzonderingen bestaan op de regel van de witte grafsteen.

Even verderop ligt het Maple Copse Military Cemetery  voor de vele slachtoffers van de Canadese acties op Hill 62. De begraafplaats kreeg het zelf nog hard te verduren.

Men wist dat er zich 308 graven bevonden maar na de oorlog vond met er slechts 78 terug. Bovendien kon men er slechts 26 van identificeren. Vandaar dat de meeste stenen een naam bevatten met de vermelding ‘Known to be burried in this cemetery’.

We verlaten de Westhoek en rijden verder naar Waregem. Hier bevindt zich het enige Amerikaanse kerkhof in België voor slachtoffers uit de Eerste Wereldoorlog. Het is het kleinste Amerikaanse kerkhof in Europa met 368 graven.

De Verenigde Staten besloten pas op het laatst deel te nemen aan de oorlog, vooral nadat Duitsland met gasaanvallen en aanvallen op koopvaardijschepen met onderzeeërs alle conventies aan hun laars lapten. De troepen konden pas na de zomer van 1918 gemobiliseerd worden. Deze verse troepen konden eindelijk het tij doen keren. De geallieerden hadden de Duitse havens geblokkeerd zodat door een tekort aan grondstoffen die nodig waren voor het verderzetten  van de oorlog en het voeden van de bevolking, de hele Duitse economie in elkaar stortte. In vele Duitse steden brak oproer uit en werd Duitsland in een revolutie gestort. De politici die aan de macht kwamen, besloten dat Duitsland zich uit te oorlog moest terugtrekken en tekenden een wapenstilstand die in ging op 11 november 1918 om 11 uur.

Het oude Europa bestond niet meer : het Duitse keizerrijk werd een republiek, de dubbelmonarchie Oostenrijk-Hongarije viel uit elkaar in een aantal landen gebaseerd op etnische samenstelling. Na de Russische revolutie werd het tsarenrijk de Sovjetrepubliek en zelfs de Ottomaanse keizer moest aftreden waarmee ook Turkije een republiek werd. Frankrijk zat aan de grond. Het Britse rijk was over zijn hoogtepunt en de oorlogsinspanningen van het Gemenebest zorgden voor onafhankelijkheid van sommige landen.

De moeder aller oorlogen had de eerste en laatste wereldoorlog moeten zijn.

Maar ironisch genoeg, werd het zaad voor de tweede wereldoorlog gezaaid op het einde van de eerste. Immers Frankrijk legde de Duitsers onrealistische herstelbetalingen op en dwong hen afstand te doen van stukken Duits territorium. Duitsland werd hierdoor diep vernederd. Dit was de aanleiding tot jaren van armoede, sociale onrust en revanchisme en zou uiteindelijk leiden tot een nog grotere oorlog.

Vier jaar gruwel had de politici niets geleerd en de daaropvolgende generaties ook niet. Ik kan alleen maar hopen dat de generatie na ons slimmer is dan wij.

Op de eerste dag onze minitrip valt mijn horloge stil en krijg ik het niet meer in beweging. Bij thuiskomst, begint het miraculeus weer te tikken. Het lijkt wel een teken om even stil te staan bij het feit dat voor de honderdduizenden overleden soldaten die nu eeuwig rusten in de Vlaamse velden, de tijd voorgoed stilstaat. Voor hen is er geen morgen. Hun morgen hebben ze opgegeven voor onze toekomst. Laten we met die toekomst wijs omgaan….

Ode of Remembrance :

They went with songs to the battle, they were young.
Straight of limb, true of eye, steady and aglow.
They were staunch to the end against odds uncounted,
They fell with their faces to the foe.

They shall grow not old, as we that are left grow old:
Age shall not weary them, nor the years condemn.
At the going down of the sun and in the morning,
We will remember them.

They mingle not with their laughing comrades again;
They sit no more at familiar tables of home;
They have no lot in our labour of the day-time;
They sleep beyond England's foam

Ik zal me hen herinneren … het is onze plicht ons hen te herinneren.