Dag 3 – Op zoek naar perfectie

De dag dient zich al vroeg aan. We verlaten de oostkust en gaan op weg naar Agrigrento, in het zuidwesten, aan de Afrikaanse kust.

Na twee uur rijden houden we even halt voor een ‘pitstop’ in een geweldig leuk stationnetje dat zo uit de film lijkt weggelopen, om dan onze weg verder te zetten naar Piazza Armerina in het centrum van het eiland. Net buiten de stad bevindt zich de Villa Romana del Casale, vooral bekend  vanwege de vele, zeer goed bewaard gebleven vloermozaïeken met onder andere jachttaferelen, mythische verhalen en de zogenaamde bikinimeisjes. Er is nog twijfel over wie de bouwheer van de villa was, maar waarschijnlijk was dit keizer Maximilianus die de villa als zomerresidentie gebruikte. Van dit laatste is men wel zeker, aangezien er geen verwarming voorzien is.

Vrijwel alle ruimtes van de Villa Romana del Casale hebben mozaïeken op de vloer. In totaal gaat het om circa 3.500 m2 vloeroppervlakte. De meeste mozaïeken zijn goed bewaard gebleven. Ieder mozaïeksteentje of glasdeeltje is ongeveer 1x1 cm groot. Ze werden gelegd door meesters uit Tunesië, die zelf het materiaal meebrachten. De jachtscenes zijn het bekendst, net als de zogenaamde bikinimeisjes: de oudste afbeelding ter wereld van vrouwen in een soort bikini.

De mozaïeken zijn bijzonder goed bewaard gebleven omdat de Villa bedolven geraakte onder een dikke laag zand na een aardverschuiving. Ze zijn in elk geval de mooiste mozaïeken die we ooit gezien hebben. Magnifiek hoe ze met zulke onoogelijke steentjes prachtige gedetailleerde tekeningen maakten. Een delicate legpuzzel met een verbluffend resultaat.  Ik krijg er niet genoeg van.

Na onze lunch zetten we onze tocht verder en rijden we nog 1,5 uur naar onze volgende stop in de buurt van Agrigento. Hier bevindt zich de ‘Vallei der Tempels’. Deze oud-Griekse site is prachtig bewaard gebleven. Dit komt door het warme, droge klimaat en het feit dat hier nooit zeer zware aardbevingen hebben plaatsgevonden. Ook werd de nieuwe stad niet in de vallei gebouwd maar op de heuvelrug iets verderop en werden de stenen ongemoeid gelaten. Ondertussen zijn de meeste wolken verdreven en krijgen we een prachtige blauwe lucht te zien.  We vangen onze wandeling van ongeveer 1,5 km aan bij de tempel van Hera, de eerste van de reeds twaalf ontdekte tempels maar waar men wel vermoedt dat er nog veel meer zijn.   

De tempel van Hera, vrouw van Zeus, werd net zoals de andere tempels uit lokaal gesteente opgetrokken door de Grieken  en nadien wit gekalkt om de indruk te geven dat ze uit marmer waren gemaakt. We wandelen een stukje verder langs de necropool : deze deed eerst dienst als stadsomwalling, maar de Byzantijnen maakten hiervan gebruik om in de muur gaten te maken en hun doden (vooral dan de rijken en notabelen) te begraven. Vervolgens komen we bij het hoogtepunt van dit bezoek : de Tempel van Concordia.

Deze tempel komt op de derde plaats wereldwijd op de lijst van best bewaarde tempels, na het Parthenon in Athene en een tempel gelegen ten zuiden van Napels. Aangezien deze twee tempels voor een groot stuk opnieuw werden opgetrokken en de Tempel van Concordia slechts een beetje gerestaureerd werd, zou deze toch wat hoger in de lijst genoteerd mogen staan. De goede staat van de tempel werd mede mogelijk gemaakt door het feit dat hij in de 4^de eeuw aangepast werd om er een christelijke kerk van te maken. Niet alleen is hij de best bewaarde, maar de Grieken hebben er indertijd ook alles aan gedaan om van hem ook de mooiste te maken. Zo werden er drie optische correcties gebruikt : normaal gezien was de onderste steen van de zuilen de dikste, hier is dat de derde (ongeveer in het midden), de vloer werd concaaf gebouwd zodat hij licht bolt en verder werden de twee buitenste zuilen naar binnen toe gericht. Als je de tempel van op een afstand bekijkt, wordt dit alles rechtgetrokken door de optische correctie van je ogen en krijg je de perfectie.  Er blijft wel nog één raadsel over : men weet niet aan wie deze tempel gewijd is. Normaal worden tempels naar goden genoemd,  maar hier heeft men niets van kunnen terugvinden. Enkel het woord ‘Concordia’ werd op een steen gevonden. Niet direct een Griekse god, maar het Latijns woord voor eendracht. Dit raadsel zal waarschijnlijk nooit opgelost worden…

Onze volgende halte is de tempel van Hercules, of althans waarvan vermoed wordt dat het om zijn tempel gaat. Men baseert zich hiervoor op de geschriften van Cicero, die in één van zijn werken een tempel beschrijft die zich op deze plaats moet bevinden en die ook aan de beschrijving voldoet.

Als laatste krijgen we de tempel van Zeus te zien. De oppergod krijgt altijd de grootste natuurlijk, maar deze is wel echt een uit de kluiten gewassen tempel of toch wat er van overblijft. Deze tempel heeft waarschijnlijk een aardbeving niet overleefd.  

Hij heeft ongeveer de grootte van een voetbalveld, met zuilen van wel 17 m hoog. Omdat hij zo groot is werden de zuilen niet vrijstaand gebouwd, maar half in de muren ingewerkt en worden er atlanten (stenen dragers) gebruikt om de bovenkant te ondersteunen.  Net zoals alle Griekse tempels die gebouwd werden in Sicilië,zijn dit Dorische tempels met de typische zuilen die eindigen in een driehoek + een kapittel er bovenop. Vooraan worden er  steeds zes zuilen gebruikt, langs de zijkant zijn dit er 13 tot 17.

Vandaag stond perfectie op het programma. De perfecte tempel en de perfecte mozaïeken. en dit onder een bijna perfecte hemel. Gaan we deze dag nog kunnen overtreffen?