Dag 8 - Op verkenning rond het Batang Ai Meer

Vandaag verlaten we de deelstaat Sabbah en vertrekken we vroeg naar Sarawak, tevens de grootste staat van de Maleisische federatie. 
Iets na de middag, arriveren we aan de kade van het Batang Ai meer waar de Ibans ons staan op te wachten met hun ‘lange boten’.

De Ibans zijn de grootste bevolkingsgroep in Sarawak en zijn de beruchte ‘koppensnellers’. Koppensnellen is één van de oudste rituelen ter wereld al is men niet helemaal zeker over het motief. Wraakzucht, kannibalisme, bloeddorst of mensenoffer of nog een ander? In elk geval lijkt één van de sterkste motieven wel eens de ziel of levenskracht waarvan men geloofde dat die in het hoofd zat, in handen te krijgen.  Een vaststaand feit  is dat een vijand doden en zijn hoofd meenemen, de ultieme trofee is. Het snellen gebeurde in groep én in krijgskostuum.  Alhoewel het koppensnellen officieel tot het verleden behoort, werd het tijdens de Japanse bezetting tijdens de tweede wereldoorlog tijdelijk weer toegestaan. Zo werden de Ibans ingezet als hulptroepen van het leger en mochten zij hun instincten nog eens botvieren. Zij werden per gesnelde kop betaald. Ook nu blijkt het nog steeds officieus te bestaan, al gebeurt het nog enkel in Kalamantan, de Indonesische kant van Borneo. Als toeristen moet men zeker geen schrik hebben.  We zullen zien … Als dit mijn laatste woorden zijn …

De boten van de Ibans zijn lang en smal en bieden plaats aan vier passagiers. Eerst krijgen we nog een praktische uitleg over hoe je in en uit de boot moet geraken, want dat blijkt nogal technisch te zijn. We mogen nooit op de rand gaan zitten om kapseizen te vermijden. Verder moeten we instappen en direct gaan zitten, dus niet blijven rechtstaan of stappen in de boot. Als dat maar goed komt. Elke  boot wordt bestuurd door een Iban. We varen eerst over het Batang Ai Stuwmeer, dat  ontstond door de afdamming van de Batang Ai rivier om een waterkrachtcentrale te bouwen voor Sarawak. Voor de bouw van deze centrale, werden honderden longhouse families verplaatst omdat grote stukken bewoond land onderliepen. Spijtig genoeg is de elektriciteit die door de centrale wordt opgewekt, niet voor de Ibans bestemd maar wel voor de grote stad Kuching. Zo gaat dat dan.

De Ibans leven in gemeenschap en ze nemen ons mee naar hun longhouse iets verder op. Longhouses zijn de traditionele woningen van de Ibans. Ze worden langs de oever van de rivieren (tevens de enige toegangsweg)  op palen gebouwd en zijn om het simplistisch te stellen een appartementsgebouw waarvan de individuele appartementen zich allemaal naast elkaar op het gelijkvloers bevinden. Elke familie heeft zijn eigen klein flatje.  Er is een gemeenschappelijke ruimte, de ruai, dat aan de voorkant van het gebouw ligt. Hier zitten de mannen te keuvelen, wordt bezoek ontvangen en vinden vergaderingen en ceremonies plaats.

Aangekomen aan het longhouse, moeten we nog een steile klim  maken alvorens we het longhouse kunnen binnengaan. Daar worden we door de chief opgewacht. De chief is de baas in het longhouse en verantwoordelijk voor alle gezinnen die er leven. Vroeger ging deze functie over van vader op zoon, nu wordt de chief verkozen door de bewoners. Het is een traditie dat we als gasten van de Ibans cadeautjes meebrengen.  De chief zorgt voor een welkomwoord en nadien worden de flessen ontkurkt. We krijgen eerst een glaasje rijstwijn aangeboden. We drinken met de traditionele toast van de Ibans. Dit gaat vlotjes binnen. Dan wordt ons een glaasje rijst whisky aangeboden. Als ietske straffer. We drinken allemaal uit hetzelfde glas. Bottoms up. Wie liever niet drinkt, mag weigeren maar moet toch het glas eerst aannemen met beide handen en dan terug geven als uiting van respect. Tot slot dansen de Ibans voor ons op het ritme van hun traditionele muziek. 

Een perfecte ontvangst door de zo gevreesde koppensnellers.
Vandaag kregen we al een glimp te zien van het echte binnenland van Borneo, van het echte leven hier en dat gezien door de ogen van de originele Borneose bewoners. We hebben de ziel van het land ontdekt.