Dag 3 - Van zon en maan

Gisteren beëindigden we  de dag aan het Zócola. Vandaag beginnen we die aan een ander plein, het Plein van de Drie Culturen, dat zijn naam niet gestolen heeft. Er komen immers drie culturen samen op het plein: de moderne, de koloniale en precolombiaanse architectuur. De resten van het ceremoniële centrum Tlatelolco vormen een belangrijk deel. Tlatelolco was de tweelingstad van de Azteekse hoofdstad Tenochitlan en vormde het belangrijkste handelscentrum van zijn tijd. Er bevinden zich nog restanten van enkele tempels, waaronder de kalendertempel, gewijd aan de god van de  wind. 

De Spanjaarden bouwden hier nadien hun eigen tempels, waaronder de Templo de Santiago, een katholieke kerk opgericht door de Fransiscanen. De drie culturen worden vervolledigd enkele moderne gebouwen van verschillende ministeries. 

Er hangt echter ook een trieste geschiedenis vast aan dit plein. Enkele maanden voor de Olympische Spelen van 1968 in Mexico,  vond hier een studentenprotest plaats, geïnspireerd door het  protest in Europa. Dit protest werd bloedig neergeslagen door de autoriteiten. Naar schatting 400 mensen werden hier doodgeschoten door sluipschutters. Pas in de jaren 90 kwam dit verhaal naar buiten.

We vervolgen onze weg naar de Basiliek van Guadeloupe. Dit complex is een heus bedevaartsoord geworden en trekt jaarlijks miljoenen pelgrims. Guadeloupe kan het best vergeleken worden met Lourdes. Volgens de overlevering verscheen hier in 1531 Maria (met bruine huid) aan de indiaan Juan Diego. De oude basiliek werd gebouwd in het begin van 18^de eeuw. De barokke kerk is ook onderhevig aan instortingsgevaar door de zachte bodem van Mexico-Stad en daarom werd er naast de oude een moderne versie gebouwd. Deze kerk kan tot 10.000 gelovigen ontvangen. Eén van de waardevolste voorwerpen in de kerk is de tunica van Diego, waarop een beeltenis van Maria gedrukt staat als bewijs van de verschijning. Maria zou hier in totaal vier keer verschijnen zijn. Ik koop de grootste kaars  die er is,  en steek ze aan. Onze familie kan momenteel wel wat goddelijke steun gebruiken…

Vervolgens verlaten we de hoofdstad en bezoeken zo’n 60 km verder de site van Teotihuacan. Teotihuacan, wat ‘plaats waar mensen goden worden’ betekent in het Azteeks, is één van de indrukwekkendste sites van de klassieke wereld en ook één van de meest mysterieuze. Want hoewel deze stad absoluut indrukwekkend te noemen is, weten we nog steeds weinig over de bewoners. Teotihuacanen , zoals ze nu genoemd worden, hebben voor zover bekend geen geschreven bronnen achtergelaten, waardoor alle informatie over de stad afkomstig is uit archeologische opgravingen en uit kronieken van de Maya’s die de stad wel kenden. De Azteken hadden grote eerbied voor de stad, want zij geloofden dat de stad door de goden werd gebouwd. Zij gaven eeuwen na de bouw de naam aan de stad en beschouwden die als heilig. De echte identiteit van de bouwers en bewoners blijft voorlopig nog steeds een raadsel.

Dit kolossale centrum werd waarschijnlijk gebouwd vanaf 150 VC en heeft bestaan tot 650 NC toen het in verval geraakte. Er woonden tot zo’n 200.000  mensen op een totale oppervlakte van 20 km². Meer dan duizend jaar lag de stad verborgen onder een dikke laag aarde en begroeiing. Opgravingen, die nog steeds doorgaan, hebben ondertussen een schitterende stad blootgelegd. Piramides, paleizen en tempels rezen een tweede maal op. 

We beginnen aan onze verkenning via de centrale weg, ook wel de Dodenlaan genoemd. Hij loopt over de volledige lengte van de stad en wordt langs weerzijde afgeboord met tempels waarvan de Azteken verkeerdelijk dachten dat ze koningsgraven waren. De grote bouwwerken hadden allemaal een duidelijke eigen plaats gekregen van de architecten, ook al is de functie van deze gebouwen onbekend. Alle namen werden door de Azteken gegeven. Beroemde overblijfselen zijn de zonnepiramide, de maanpiramide en de tempels van Quetzalcoatl en Quetzalpapalotl. De beklimming van de 70 m hoge maanpiramide is voor iemand met korte beentjes zoals ik  een serieuze uitdaging. De treden zijn immers hoog en steil en niet echt voorzien op de kleinere medemens. Het is vandaag bloedheet. We zijn pal op de middag en de zon heeft momenteel geen medelijden met ons. Bovendien zitten we hier op een hoogte van 2.300 m. Een  beklimming in deze omstandigheden aanvatten, is geen evidentie. Maar de inspanning wordt beloond met een prachtig zicht op de stad.  

Terwijl ik boven op de piramide op adem kom, geniet ik dan ook met volle teugen. Twee vliegen in één klap. Alhoewel de zonnepiramide een stuk hoger gebouwd werd, is het zicht vanop de maantempel indrukwekkender. In de eerste plaats omdat het verschil in hoogte van het gebouw teniet wordt gedaan door de iets hogere ligging van de maanpiramide. Ten tweede door de ligging van deze laatste aan het einde van de Dodenlaan: daar heb je een ongeëvenaard zicht op de stad die zich voor je uitstrekt. De zonnepiramide is nochtans nadrukkelijk aanwezig in de stad. Het is het grootste bouwwerk hier met een hoogte van 72 m en een grondoppervlak van 225  bij 225 m. Ernaast kan je moeilijk kijken.  Hoe magisch en groots de stad ook voor mij ligt, zo gruwelijk zijn de taferelen die zich onder mij hebben afgespeeld. Opgravingen brachten immers  op de bodem van de maanpiramide menselijke overblijfselen naar boven, met o.a.  afgehakte hoofden, vleesetende zoogdieren, roofvogels en dodelijke reptielen. Archeologen vonden aanwijzingen dat alle slachtoffers ritueel werden gedood om de bouwstadia van de piramide in te wijden. Archeologie heeft soms ook een naar kantje. De beklimming van de zonnepiramide laat ik wijselijk aan mijn neus voorbij gaan. 

Het Paleizencomplex van Quetzalpapalotl (genoemd naar de mythologische vogel-vlinder die in de pilaren zijn gehouwen), is een doolhof van woningen en tempels door de jaren uitgebreid. Maar vooral het prachtig gedecoreerd  paleis zelf met schilderingen en snijwerk en de tekeningen van gevederde jaguars in het naastgelegen Jaguar Paleis, spreken tot de verbeelding. Tot slot is er nog de Tempel van Quetzalcoatl, waarvan de treden prachtig versierd zijn met maskers van de gevederde slag Quetzalcoatl. Heerlijk mooi en gedetailleerd gedecoreerd. Elk een kunstwerk op zich.

Na de inspanning volgt nog de lunch in het aanschijn van de piramides. Ik kan me geen betere manier bedenken om ons bezoek af te ronden.

De terugweg wordt aangevat en aangezien we redelijk vroeg terug zijn in Mexico-Stad, maak ik nog een wandelingetje op het plein voor het hotel. De Plaza Garibaldi staat in het teken van Mariachi muziek. Hier lopen de beroemde Mexicaanse Mariachis, gekleed in hun prachtige kostuums met nauwe broek op zoek naar werk. Deze muzikanten zijn in te huren per lied of per uur.  Een sfeervol moment tegen een muzikale achtergrond. Op de tonen van ‘La Cucaracha’ beginnen mijn beentjes, zelfs na een inspannende dag, spontaan te bewegen. Besame mucho.